Krajobraz rzeczny Łęgów Odrzańskich i Warciańskich
Łęgi Odrzańskie to niewielki obszar na granicy polsko-niemieckiej. Krajobraz, który na tej granicy się nie kończy. Do Łęgów Odrzańskich należy również pas ziemi, w większości szeroki na raptem kilkaset metrów, rozciągający się od Hohensaaten na północy po Kostrzyn na południu. Od południa łączy się od z polderem pomiędzy Górzycą i Słubicami. W okolicach Kostrzyna do Odry uchodzi Warta, rozpoczynając teren Łęgów Warciańskich. Oba te obszary – poprzez wspólną historię i walory krajobrazowe – są w stosunku do siebie niejako siostrzane.
We wrześniu 2020 roku studenci Wyższej Szkoły Zrównoważonego Rozwoju (Hochschule für nachhaltige Entwicklung) w Eberswalde oraz Wyższej Szkoły Nauk Stosowanych (Fachhochschule) w Poczdamie zapoznali się z polską częścią Łęgów Odrzańskich i Warciańskich. Spotkali się i rozmawiali z wieloma osobami, angażującymi się prywatnie i zrzeszonymi w organizacjach na rzecz tego regionu. W gazecie projektowej Gazeta Warta studenci opisali, jak żyją podejmujący ich wówczas gospodarze.
36 już zrzeszonych miejsc schedy kulturowej Łęgów Odrzańskich już dziś pokazuje, iż łączenie sił i zaangażowania ludzi z miejsc wartościowych prowadzi do ożywienia pomników, izb pamięci, przepompowni i kościołów. Ci, którzy angażują się na rzecz miejsc schedy kulturowej, zajmują się dogłębnie częścią krajobrazu, w którym żyją, chętnie przekazując swoją wiedzę. Do bliższego poznania działalności sieci zaprasza dodatkowo broszura i specjalna wystawa.
Dotychczas oznaczone i stowarzyszone zostały wyłącznie miejsca schedy kulturowej po stronie niemieckiej. Konieczne byłoby włączenie również miejsc polskich. Łęgi Odrzańskie i Warciańskie to przestrzenie krajobrazowe, których kulturowo istotne miejsca są ze sobą bezpośrednio powiązane. Potencjalne miejsca po polskiej stronie zarówno Łęgów Odrzańskich jak i Warciańskich mają do zaaferowania wiele ciekawych inicjatyw i przestrzeni.
Z potrzeby przyszłej współpracy wynikło zaproszenie sieci miejsc schedy kulturowej, skierowane również do polskich partnerów, poznanych podczas Szkoły Letniej. Zaproszenie dotyczyło 6. Spotkania przy kawie o kulturze regionalnej, które odbyło się 7 sierpnia. Takie spotkanie partnerów sieci odbywa się dorocznie, a jego bezpośrednim celem jest wzajemna wymiana wiedzy i doświadczeń. Przed południem gościom z Polski przedstawiło się Muzeum w Altranft. Po południu odbyło się wspólne Polsko-Niemieckie Spotkanie przy kawie. Poza wzajemnym poznaniem chodziło o wypracowanie pól możliwej współpracy, wynikającej ze wspólnych zainteresowań. Jakie pomysły już są, jakie nowe pola można by rozwinąć w ramach przyszłej i regularnej współpracy? Jak można się nawzajem inspirować, aby silniej współpracować z wewnętrznej potrzeby? Jak redukować istniejące bariery językowe, aby regularnie wymieniać wiedzę i doświadczenia?
Pośród polskich i niemieckich uczestników szybko dało się dostrzec duże zainteresowanie współpracą. Istniejąca sieć miejsc schedy kulturowej wszystkim uczestnikom spotkania wydała się dobrą podstawą do dalszych działań.
Muzeum Łęgów Odrzańskich jest żywo zainteresowane utworzeniem stanowiska koordynacyjnego wspólnie z polską organizacją partnerską, które poszerzyłoby sieć miejsc schedy kulturowej po polskiej stronie. Ryszard Matecki przygotowuje akurat przy okazji nowego mostu rowerowego pomiędzy Bienenwerder i Siekierkami dwujęzyczny przewodnik rowerowy. Będą w nim opisane różne miejsca po obu stronach Odry, promowane będą również istniejące już obustronne oferty kulturalne. Zbyt często brakuje informacji o działaniach po drugiej stronie. Muzeum Łęgów Odrzańskich (Oderbruch Museum Altranft) odda także do dyspozycji swój newsletter, aby opisywać i promować w nim imprezy kulturalne członków powstającej sieci.
Rozmowa przy kawie była pierwszym spotkanie polsko-niemieckim, zorganizowanym przez Muzeum Łęgów Odrzańskich w ramach inicjatywy dotyczącej schedy kulturowej regionu. Łęgi Odrzańskie i Warciańskie tworzą polsko-niemiecką przestrzeń, oferującą wszystkim uczestnikom wspólne podstawy życia oraz zachowania i rozwijania kultury. Scheda przyrodnicza i kulturowa tego regionu powinna stać się wspólną świadomością sąsiedzką i podstawą działalności kulturalnej.
Tobias Hartmann i Kenneth Anders
